جک های هیدرولیک امروزه تجهیزاتی بسیار پر کاربرد هستند که در کشاورزی، واحد‌های صنعتی، مصارف خانگی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. به کارگیری این تجهیزات به شما اجازه می دهد که جابجایی یا بلند کردن اجسام مختلف با وزن های مختلف را با اعمال کمترین فشار انجام دهید. همین باعث شده که تا حد زیادی از اعمال فشار بر روی نیروی انسانی کم شود. آشنایی با انواع جک هیدرولیک، نحوه عملکرد و لوازم جک مواردی هستند که قبل از خرید این محصولات باید مد نظر قرار دهید تا به این شکل خرید درستی داشته باشید. در ادامه این مطلب توضیحاتی در مورد انواع جک هیدرولیک، نحوه کارکرد و لوازم مربوط به این محصولات در اختیار شما می گذاریم.
جک هیدرولیک چیست؟
جک هیدرولیک یک دستگاه استوانه‌ای شکل است. درون این استوانه روغن در جریان می باشد و وظیفه تامین نیروی لازم را بر عهده دارد. نیرویی که از بار به این جک وارد می شود باعث به عقب رفتن روغن در پیستون می شود، در مرحله بعدی از آنجایی که روغن استفاده شده در این تجهیزات از نوع تراکم ناپذیر است؛ شاهد بازگشت روغن و به حرکت در آمدن پیستون هستیم. این مکانیزم با اینکه ممکن است ساده به نظر برسد، توانایی حمل بارهای بسیار سنگین را دارد و همین باعث افزایش کارایی آنها شده است. اساسی ترین بخش عملکرد جک هیدرولیک استفاده از روغن مقاوم در برابر تراکم درون سیلندر و پیستون است.
عده دیگری بر این عقیده اند که جک هیدرولیکی یک نمونه سیلندر هیدرولیکی است که صرفا در یک سمت فعالیت می کند و معمولا دارای ظرفیت بالایی می باشد. جک هیدرولیک کاربرد‌های گسترده ای در صنعت دارد که برخی از کلیدی ترین آنها عبارتند از: “وسایل نقلیه مختلف، برج سازی، معماری، حفاری های زیرزمینی، پالایشگاه ها، جرثقیل ها، ماشین آلات سنگین، ماشین آلات کشاورزی و…” همین کاربرد‌های گوناگون باعث تنوع بالای این محصولات شده است، تا مشتریان با نیاز‌های متفاوت بتوانند یک جک هیدرولیک متناسب با کاربرد خود در اختیار داشته باشند.
انواع جک هیدرولیک
انواع جک هیدرولیک همانطور که گفتیم در شرایط مختلف کاربرد دارد. این تنوع بالا در جک های هیدرولیکی بدون شک یک مزیت برای آنها به شمار می رود. یکی از ساده ترین دسته بندی هایی که در بازار برای این محصولات استفاده می کنند، دسته بندی بر اساس کاربرد است. به همین دلیل بسیاری از جک ها را با نام هایی مانند: “جک آسانسوری، جک جرثقیل و…” می شناسند. اما وقتی به شکل اصولی به این موضوع نگاه کنیم باید گفت که جک های هیدرولیک به دو نوع جک یک طرفه و دوطرفه تقسیم می شوند.
● جک هیدرولیک یک طرفه
این محصولات دارای یک مسیر ورودی روغن هستند که باعث می شود در زمان کار تمام قطر جک زیر بار فشار روغن باشد و به این صورت سیلندر را به یک سمت هدایت کند. معمولا نیروی لازم برای برگشت این نمونه جک توسط فنر یا فشار ایجاد شده توسط بار تامین می شود.
● جک هیدرولیک دوطرفه
این محصولات دارای ۲ ورودی برای ورود و خروج روغن هستند و همین باعث می شود که با ورود و خروج روغن شاهد این باشیم که جک به سمت جلو و عقب هدایت می شود.
یکی دیگر از فاکتورهایی که برای نوع جک را تعیین میکند، میزان نیرویی خروجی آن است. جک های هیدرولیک بر اساس نیروی خروجی در زمان کار دسته بندی شده و به بازار عرضه شده و از این نظر نیز میتوان آنها را دسته بندی کرد.
نحوه کارکرد جک هیدرولیک
جک های هیدرولیک به شما اجازه می دهند با اعمال فشار کم به نیروی زیادی دست پیدا کنید. ساختار این محصولات چنین است؛ بخشی که بار روی آن قرار می‌گیرد، دارای سطح مقطع بزرگتری از بخش پایینی آن است و همین باعث بوجود آمدن حرکت رفت و برگشتی در جک ها می شود. استفاده از تلمبه یا الکتروموتورها برای به حرکت در آوردن روغن کمک می کند که روغن به سمت سیلندرِ متصل به بار هدایت شده و در نتیجه جک به حرکت دربیاید. یکی از بخش های مهم جک هیدرولیک یک دسته اهرمی ثانویه است که وظیفه افزایش نیروی محرک را بر عهده دارد. روند کار این قسمت چنین است که یک نیروی مفید را وارد جک‌هیدرولیک می کند و ساختار داخلی جک نیز باعث افزایش این نیرو می شود.
تمامی قسمت های جک هیدرولیک معمولاً یک فشار را تحمل می کنند و همین باعث می شود که اعمال هرگونه فشار بر روی آنها، با یک نیروی برگشتی همراه باشد. این نیروی برگشتی توسط روغن به سطح سیلندر رسیده و باعث تکان خوردن آن می شود. در ضمن وقتی جک های هیدرولیک دوره کاری خود را طی می کنند، باید برای شروع دوره کاری یا سیکل بعدی به حالت اولیه خود باز گردند. به همین منظور از الکتروموتور، تلمبه و یا فشار که بار بر روی سیلندر می کند، استفاده می‌شود تا جک به حالت اولیه خود بازگردد و بتواند دوباره مراحل کاری خود را طی کند. نکته ای که در خصوص جک های هیدرولیک دو طرفه باید مد نظر قرار دهید این است که آنها در دو سمت خود دارای پورت های ورودی و خروجی هستند. از طرفی نیروی مربوط به رفت و برگشت آنها با روغن تامین می شود. همین موضوع باعث شده است که در این نوع جک نیروی رفت و برگشتی راحت تر تامین شود. روند کاری آنها چنین است که وقتی روغن پیستون جلو را حرکت می دهد، پیستون عقبی باز می گردد و نیروی مورد نیاز برای به حرکت در آمدن پیستون عقبی تامین می شود. پس از آن با حرکت پیستون عقبی شاهد این هستیم که پیستون جلویی وارد سیکل بازگشت خود شده و برای مرحله بعدی که اعمال نیرو به سمت جلو است آماده می شود.
لوازم جک هیدرولیک
جک های هیدرولیک از بخش های مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام از آنها وظیفه خاصی را بر عهده دارد. البته بسته به نوع جک می تواند لوازم استفاده شده در آن متفاوت باشد. در ادامه این بخش برخی از لوازم اصلی جک هیدرولیک را خدمت شما معرفی می کنیم.
● سیلندر یا پوسته
یکی از قطعات اصلی جک های هیدرولیک سیلندر می باشد. این بخش به عنوان یکی از اعضای ثابت در جک هیدرولیکی شناخته می شود. سیلندر در جک هیدرولیکی شافت را که به وسیله پیستون جابجا می شود، درون خود جای داده است. دیواره های داخلی سیلندر‌ها باید کاملاً صیقلی و پرداخت شده باشد. در ضمن مقاومت محصولات در برابر فشار روغن نیز باید در حد استاندارد باشد.
● شافت جک هیدرولیک
شافت یکی از مهم ترین قسمت های جک‌هیدرولیک است که درون سیلندر حرکت میکند و بار روی آن قرار می گیرد. جنس این قسمت از فولاد ck45 می باشد که با پوشش کروم سخت آبکاری شده تا مقاومت بالایی در برابر سایش و زنگ زدگی داشته باشد.
● گلویی جک
این قسمت روی سیلندر بسته می شود و شافت را درون خود جای داده است. وظیفه این قسمت آب بندی سر جک است. از طرفی تکیه گاه شافت می باشد و به آن اجازه می دهد که عملکرد بهتری داشته باشد.
● بوشن جک هیدرولیک
وظیفه این بخش ورود و خروج روغن به داخل جک می باشد. این محصولات را بر اساس اینچ دسته بندی می کنند و در سایزهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد.
● پیستون جک هیدرولیک
محل قرارگیری این قطعه بر روی شافت است و درون سیلندر حرکت می کند. دلیل حرکت پیستون فشار روغنی است که توسط پمپ ایجاد شده و همین باعث به حرکت درآمدن شافت می شود. یکی از بخش های مهم روی پیستون ها پوپک ها یا گایدینگ هستند که باعث می شود پیستون با سطح داخلی سیلندر تماس نداشته باشد. همچنین این بخش وظیفه آب بندی را نیز بر عهده دارد.
● درپوش انتهایی جک
این قسمت که در بخش پایانی سیلندر قرار می گیرد و به دو شکل جوشی یا رزوه‌ای به سیلندر اتصال پیدا می کند.
● تجهیزات مخصوص نصب جک
لوازم مورد نیاز برای نصب جک هیدرولیک عبارتند از: «چشمی سر و ته، کمربند، پایه جک، فلنج». به عقیده بسیاری از افراد متخصص در این عرصه بهترین روش نصب جک هیدرولیک استفاده از چشمی سر و ته است. البته حتماً باید این چشمی ها دارای قرقری یا بال جوینت باشند که فشارهای جانبی و حرکت های خارج از جهت شافت و سیلندر را دفع کند.